“Goed geïntegreerde reflexen zorgen voor een goede balans in ons denken, voelen en doen.”
Wat zijn (primitieve) reflexen?
Primitieve reflexen zijn reflexbewegingen die van nature aanwezig zijn bij pasgeborenen en jonge kinderen. Deze reflexen zijn onvrijwillige reacties van het zenuwstelsel op bepaalde zintuigelijke prikkels. Ze dienen als beschermingsmechanismen en als bouwstenen voor de ontwikkeling van andere vaardigheden.
Enkele voorbeelden van primitieve reflexen zijn de grijpreflex (wanneer een baby automatisch iets vastgrijpt dat zijn of haar handpalm aanraakt), de zuigreflex (waarbij een baby instinctief zuigt wanneer iets zijn of haar mond raakt) en de Mororeflex (waarbij een baby schrikt en de armen en benen spreidt als reactie op een plotselinge beweging of geluid). Deze reflexen verdwijnen meestal na enkele maanden tot een jaar, naarmate het zenuwstelsel van het kind zich verder ontwikkelt.
Elk kind ontwikkelt vanaf de geboorte verschillende bewegingspatronen met de bedoeling om als zelfstandig bewegend en handelend mens de wereld in te kunnen gaan.
De belangrijkste en meest herkenbare bewegingspatronen zijn;
- omrollen
- oprichten
- zitten
- kruipen
- staan
- lopen
Net zo belangrijk maar minder voor de hand liggend zijn bijvoorbeeld
- hoofdrechting
- evenwicht
- kunnen kruisen van de middellijnen van het lijf
De ontwikkeling van deze patronen wordt ‘aangezet’ door reflexen.
Steeds meer wordt bekend dat reflexen die niet voldoende tot ontwikkeling zijn gekomen tot problemen kunnen leiden in de ontwikkeling van een kind op alle gebieden.
Een voorbeeld hiervan zijn de handreflexen; als deze niet voldoende door ontwikkeld zijn kunnen zij grote invloed hebben op de ontwikkeling van de schrijfmotoriek van jonge kinderen.
Wat is reflexintegratie?
Reflexintegratie, is een vorm van therapie die gericht is op het herstellen van onvolledig ontwikkelde reflexen in het lichaam. Onvolledig ontwikkelde reflexen kunnen van invloed zijn op de motorische ontwikkeling, het gedrag en de algehele functie van een persoon.
Tijdens reflexintegratietherapie worden verschillende technieken en oefeningen gebruikt om de onvolledig ontwikkelde reflexen te activeren en te trainen, zodat ze zich op een meer natuurlijke manier kunnen ontwikkelen. Dit kan helpen bij het verbeteren van motorische vaardigheden, zoals evenwicht, coördinatie en houding, en ook bij het aanpakken van problemen zoals leer- en gedragsstoornissen, concentratieproblemen en emotionele uitdagingen.
Reflexintegratie volgens de RMTi methode
Rhythmic Movement Training International (RMTI) gaat uit van de ontwikkeling en integratie van de reflexpatronen in vloeiende, ritmische bewegingen. Hiermee is ook de integratie van de fysieke, emotionele en cognitieve stoornissen te verbeteren.
Kinderen met specifieke uitdagingen in leren zoals motorische problemen, houdingsproblemen, emotionele en gedragsproblemen maar ook ADD/ADHD, dyslexie en autisme hebben hier in het bijzonder profijt van.
Bewegingen om reflexen te integreren:
RMTI vormt de basis voor het optimaliseren van bewegingen en het integreren van reflexen. Het is al toe te passen bij baby’s, bijvoorbeeld wanneer een baby maar niet om kan/leert rollen. De bewegingen zijn effectief voor reflexintegratie, de hersenen als geheel, het optimaliseren van vaardigheden en het verminderen van stress waardoor een kind bijvoorbeeld tot leren kan komen.
Niet geïntegreerde reflexen kunnen worden veroorzaakt door:
Stress van de moeder en/of baby tijdens de zwangerschap, stuitligging, geboortetrauma, keizersnede
Ontbreken van beweging in de babytijd: het kind brengt te veel tijd door in een loopstoeltje, maxi-cosi of wipstoeltje
Ziekte, trauma, verwonding of chronische stress
Complicaties met vaccinaties
Dieet onevenwichtigheden of gevoeligheden
Reflexen die zijn geïntegreerd in de kindertijd kunnen later opnieuw activeren als gevolg van trauma, verwonding en stress.
Waarom deze reflexen integreren?
Primitieve reflexen zijn automatische bewegingen die essentieel zijn voor de ontwikkeling van de controle over het hoofd, spierspanning en sensorische integratie. Zij vormen de basis van onze lichaamshouding, de levenslange reflexen. Deze primitieve reflexen ontstaan veelal in de baarmoeder en in de babytijd en worden geïntegreerd als de bewegingen hun werk doen. Dan worden de bewegingen meer geoefende en gecontroleerd. Wanneer de reflexen actief blijven kunnen er problemen ontstaan.
Ritmische bewegingen helpen om de reflexen te integreren.
Werkwijze:
Het lichaam leert eerst hoe het reflexpatroon behoort te bewegen en volgt daarna het aangeleerde patroon. De langzaam en bewust uitgevoerde bewegingspatronen dringen diep door tot in de hersenstam, waar de reflexen opgeroepen worden.
De symptomen, die hun oorzaak vinden in de nog actieve reflexen, verdwijnen of verminderen bij herhaalde oefening.
Als Psychomotorisch Kindercoach heb kennis ik van deze reflexen en kan met behulp van beweging en spel een kind hiermee begeleiden.
Tijdens de behandeling worden er oefeningen voorgedaan en uitgelegd aan de ouders voor thuis. Tijdens of aan het einde van een sessie is een van de ouders aanwezig en deze kijkt goed mee hoe ze de oefeningen thuis kunnen gaan uitvoeren.
Na 2 tot 3 weken kom je terug en bekijken we hoe het gaat met de reflexen en of er nieuwe oefeningen worden meegegeven.
